ته‌ڤگه‌ر کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی ئازاد و دیموکرات و ژینگه پاریز
بابەتی پەیوەندیدار
ئارام حاجی
لەپاڵ سەدساڵەی لۆزاندا، هێرش و پەلامارەکانی تورکیا بۆسەر ناوچەکانی بەرگریی ڕەوا لەکوێوە سەرچاوە دەگرێت؟
لەسەروەختێکدا، کە دەنگی ناڕەزایی دژ بە ستەم و پێشێلکاریی لەسایەی فەرمانڕەوایەتیە ستەمکارەکاندا لە بەرزبوونەوەدایە،
تورکیا وەک یەکێک لە فەرمانڕەوایەتیە ستەمکارەکانی خۆرهەڵاتی ناوین، لەبری ئەوەی پێداچوونەوە بۆ فەرمانڕەوایەتی ناڕەوابکات، هێرش و پەلامارەکانی بۆ سەر ناوچەکانی بەرگریی ڕەوا پەرە پێدەدات،
بەووردبوونەوە لەو پاڵنەرانەی دەبنە مایەی ئەم هێرش و پەلاماردانە بەردەوامانە، دەبینین هۆکار گەلێکی نێوخۆیی و هەرێمایەتی و نێودەوڵەتی هەن، کە ڕاستەوخۆ چوونەتە خزمەت سووربوونی تورکیاوە لەسەر بەردەوامیدان بەو هێرش و پەلاماردانانە، بەمشێوەیەیلای خوارەوە:
٭/ هۆکارە ناوخۆییەکان:
1/ پاشەکشەی ئازادیی و دیموکراسیی و خۆدزینەوە لە چارەسەرێکی ڕاستەقینەی ئاشتییانەی دیموکراسییانە بۆ پرسی کورد.
2/داڕمانی ئابوریی و هەڵایسانی قەیرانە ئابورییەکان و پاساو هێنانەوە بۆی بەوەی کە سەربەخۆیی و یەکپارچەیی خاکی تورکیا لە مەترسیدایەو ئەوە جەنگە هۆکارە.
3/هەڵکشانی باڵی ڕاستڕەوی سوننی مەزهەب و زاڵبوونی باڵی ئۆراسیی ئەرگەنەکۆنی بەسەر سیاسەتی ئەو وڵاتەدا کە ئاوێزانی ئیخوانی جیهانییە.
4/ڕەوایەتیدانی بەردەوام بە جەنگ دژی ترۆرو ناساندنی پرسی کورد لەچێوەی ئەم پرسەدا.
٭/ هۆکارە هەرێمایەتیەکان:
1/ تێکچوونی هاوسەنگیی هەرێمایەتی بەهۆی گۆڕانکارییەکانەوە کە وا لەلایەنەکانی پەیماننامەی لۆزان و ستراتیژی نێودەوڵەتی دەکات نەتوانێت وەک پێویست هاوسەنگەییەکان ڕاگرێت، هەر لە داگیرکردنی قوبرسەوە بۆ کێشەی دەریایی و سەرچاوەکانی ووزەو …..هتد.
2/ئاڵۆزبوونی قەیرانە هەرێمایەتیەکان و تەوزیف کردنی لەخزمەتی ستراتیژییەتی تورکیدا.
3/سوود وەرگرتنی لە لاوازییە هەرێمایەتیەکان.
4/زەوتکردنی سروشتی ئەو پەیماننامەو ڕێککەوتنە هەرێمایەتیانەی کە بە درزو کەلێنە، لەخزمەت سیاسەتی تورکیا وەک بەستنەوەی کێشەی ئاو بەکێشەی سووتەمەنی و بەستنەوەی کێشەی سووتەمەنی بە کێشەی ئەمنی و بەستنەوەی کێشەی ئەمنی بە کێشەی سنوریی و …..هتد، کە لایەنەکانی ئەو ڕێککەوتن و پەیماننامانە نەیانتوانیوە ڕێگری لەم تێکەڵکردن و سوود وەرگرتنەی بگرن.
5/هەڵکشانی بەریەککەوتن و ململانێ هەرێمایەتیەکان و دابەشبوونی بەسەر جەمسەرەکانی ململانێی جیهانیدا.
6/لاوازیی دەوڵەتە هەرێمایەتیە هاوسنورەکانی تورکیا لە پاراستنی سەروەریی خۆیاندا.
7/دەرکەوتنی هێزە ئیرتیزاقییەکانی ناو کێشە هەرێمایەتیەکان و ئەو دابەشبوونە وەلائییەی کە هەیانە بۆ تورکیا بەگشتی وەک وەلائی بەرەی تورکمانی و سوننەی چەپ و ڕاستی عێراقیی و سوریی و لەناو پرسی کوردستانیشدا بەتایبەتی وەک پدک و ئەنەکەسەو بەناو ڕۆژو ئازادی و دیموکراتی یەک و دوو بۆ تورکیا.
٭/لەسەرئاستی جیهانی:
1/کاڵبوونەوەی پابەندییە نێودەوڵەتییەکان بەزۆرێک لە پەیماننامەو ڕێککەوتنەکان، تا ئەوەی بانگەشەی تورکیا بۆ ولایەتی موسڵ و حلب بکاتە دەنگی بەرزی تورکی و کاڵبوونەوەی ئەو جوگرافیا سیاسییەی کە لۆزان کێشاویەتی لە ناوچەکەدا.
2/ هاوکێشە ستراتیژییە نێودەوڵەتیەکان بەگشتی لەبەریەککەوتنێکی هەڵکشاودایە کە وەک پێویست توانای پاراستنی ئاشتیی و ئارامیی نێودەوڵەتی لەدەستداوە.
3/هەڵکشانی ململانێکان بۆ کۆنتڕۆڵکردنی سەرچاوەکانی ووزە و هاتنە پێشەوەی زلهێزی ددیکە لەبەرامبەر ئەمریکاو ئەوروپا بۆ ئەم پرسە.
4/پرسی جەنگ دژی ترۆر وەک پرسێکی نێودەوڵەتی و تەوزیفکردنی لە چارەسەری سەربازیی کێشەی ناوخۆیی خۆیدا.
5/زەوتکردنی پرسی پەنابەران لەبەرامبەر ئەوروپاو بەکارهێنانی وەک کارتی فشار بۆ بێدەنگ کردنیان لە ئاست ڕەفتارەکانیدا.
6/سوودوەرگرتن لەو ناساندنە ناڕەوایەی کە خاوەندارێتی پارتی کرێکارانی بۆ پرسی کورد وەک خاوەندارێتییەکی ترۆر ناساندووە.
7/زەوتکردنی ئەندامێتی لە نێتۆدا و ناچارکردنی ئەو هاوپەیمانێتیە بۆ چاوپۆشی لە ڕەفتارەکانی.
8/ زەوتکردنی ئەندامێتی لەنێتۆدا لەترسی ئەوەی بەلای ڕوسەکاندا بڕوات لە جەنگی ڕوسیی ئۆکرانیداو چاوپۆشی لێکرێت.
9/زەوتکردنی ئەندامێتی لەنێتۆدا دژ بە ئەندامێتی نوێی وڵاتانی ئەوروپی لەڕێی ڤیتۆوە بۆ پشتیوانیان لە دژایەتی پرسی کورددا وەک ئەوەی کە دژی سویدودانیمارک لە ئارادایە.
10/زەوتکردنی ئەو بێدەنگییە شەرماوەرەی کە لەسەر ئاستی جیهانی لە ئارادایە دژ بەو پێشێلکارییە بەردەوامانەی تورکیا.
