ته‌ڤگه‌ر کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی ئازاد و دیموکرات و ژینگه پاریز
بابەتی پەیوەندیدار
له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج
له‌و رۆژه‌وه یه‌كێتی ئاڵاوه‌ته خۆیه‌وه‌و گره‌و له سه‌ر بچوكبونه‌وه‌ی خۆی ده‌كات ، رۆڵی ئه‌ویش هه‌مان رۆڵی پێشتر نیه ، له‌م یه‌ك دوو رۆژه‌دا كه به‌غدا زۆرترین چالاكی سیایی و دیبلۆماسی به خۆیه‌وه بینی ، ئه‌وه‌ی له وناوه‌دا دیار نه‌بوو یه‌كێتی بوو ، یه‌كێتی له به‌غدا خاوه‌نی 18 كورسی پارله‌مانه ، به‌ڵام له هه‌موو رێكه‌وتنی لایه‌نه‌كاندا له سه‌ر ئاینده‌ی عیراق ئه‌و ناوی نه‌بوو ، ئه‌مه‌ش په‌یوه‌سته به‌و بارو دۆخه‌وه كه ئێستا یه‌كێتی پێیدا تێده‌په‌ڕێت ، بارو دۆخێكی پڕ كه‌ندو له‌ند و پڕ له گره‌وی یچوككردنه‌وه‌ی ئه‌و حزبه‌ی له ساڵی 1976ه‌وه تا 2003 گه‌وره ترین حزبی ئۆپۆزسیۆنی رژێمی عیراق بوو ، به‌ڵام ئێستا له كوێی روداوه‌كاندایه ، ئێستا ئه‌و جگه له جێگرێكی بێده‌نگ هیچی تر نیه ، جێگرێك كه زۆر جار دۆسته‌سیاسیه‌كه‌شی ، ئه‌و دۆسته‌ی به ناوه رێكه‌وتنی ستراتیژی له ته‌كا واژوو كردووه ئه‌گه‌ر به لاواز ترین بڕواش بێت كار له سه‌ر زیاتر تێكچوونی ماڵه‌كه‌ی ده‌كات ، ئه‌گه‌ر گه‌وره ترین هه‌ڵه‌ی یه‌كێتی له كۆنگره‌ی چواریدا ئه‌وه بێت هاوسه‌رۆكی بۆ حزب دانا ، بێ دابه‌شكردنی كاره‌كانی نێوان ئه‌و دوو كاره‌كته‌ره ئه‌وه هه‌ڵه‌ی له‌وه گه‌وره تر بریتیه له چۆنێتی مامه‌ڵه‌كردنی ئه‌و حزبه، یان گروپێك له‌و حزبه به‌رانبه‌ر یه‌كێك له هاوسه‌رۆكانی خۆی ، بێئه‌وه‌ی پرسیاری ئه‌وه بكات كه ئه‌مه‌ی ئه‌م ناوی ناوه راستكردنه‌وه‌ی رێڕه‌و ، یان یه‌كێتی نوێ به‌و جۆره مامه‌ڵه‌یه‌حزب به‌ره‌و چ تونێڵێك ده‌بات ، ئه‌گه‌ر ئه‌م سیاسه‌تی لادان و كه‌نار خستنه سه‌ر بگرێت ئه‌وه هه‌رگیز شتێك به مانای پێش هه‌شتی ته‌موزی 2021 نامێنێته‌وه به ناوی یه‌كێتی و له تایه‌كی ده‌درێت ، ئه‌مه له ڕووی جه‌ماوه‌ری و رێكخستن و خه‌ڵكه‌وه كه به بڕوای هه‌موولایه‌ك له دوای كۆنگره‌وه به شێوه‌یه‌كی تر ده‌ركه‌وتبووه‌وه ، ته‌نانه‌ت خه‌ڵكی ده‌ره‌وه‌ی یه‌كێتیش ئومێدێكیان پێ په‌یدا كردبوو .
له ڕووی په‌یوه‌ندی دیبلۆماسی و ئاماده‌ی ئه‌و حزبه‌شه‌وه له سه‌ر گۆڕه‌پانی ڕوداوه‌كان ، هیچ كاتێك یه‌كێتی وه‌ك ئێستا نائاماده‌و له بیر كراو نه‌بووه ، له كاتێكا له رۆژی 10ی 10 ی ئه‌مساڵ هه‌ڵبژاردنی عیراق به ڕِێوه ده‌چێت و یه‌كێتیش له ته‌ك گۆڕانا چاویان له‌وه‌یه ده‌نگی زیاتر له جاران بێنن ، هه‌ڵبه‌ت ئه‌م هه‌ڵبژاردنه ئه‌گه‌ر بۆ هه‌موو لایه‌نه‌كانی عیراق یه‌كجار گرنگ بێت بۆ یه‌كێتی چه‌ند جارێك ، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی یه‌كه‌م هه‌ڵبژاردنه‌دوای به‌ستنی كۆنگره یه‌كێتی به‌شداری تیا ده‌كات ، هه‌روه‌ها یه‌كه‌م هه‌ڵبژاردنیش ده‌بوو كه دوو هاوسه‌رۆكی نه‌وه‌ی نوێی سیاسی ئه‌و حزبه شه‌ڕی هاوسه‌نگكردنه‌وه‌ی باڵانس و خۆنمایشكردنه‌وه‌یان ده‌كرد ، كێشه ئه‌وه‌یه یه‌كێتی ئه‌م دۆخه‌ی ئێستای ناو ناوه چاكسازی ، له كاتێكا له ناوه‌ڕۆكا ئه‌م دۆخه هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌یه ، نه‌ك چاكسازی ، چاكسازی بریتی بوو له‌و پێكه‌وه‌یی و په‌لكێشكردنه جه‌ماوه‌ریه‌ی پێش هه‌شتی ته‌موز .
ئه‌م شێوازی مامه‌ڵه‌كردنه ناوخۆییه‌ی یه‌كێتی له راستیدا جۆرێكه له خۆكوشتنی له سه‌ر خۆ ، ئه‌مه ئه‌گه‌ر هه‌ر هۆیه‌كی هه‌بێت و هه‌ر پاڵنه‌رێكیش هه‌بن ، بۆ ئه‌م ره‌فتارانه یه‌كێتی خۆی به‌رپرسیاری یه‌كه‌می ئه‌م بارو دۆخه‌یه‌و كه‌سی تر نا ، یه‌كێتی له سه‌رده‌می تاڵه‌بانی باوكا بواری گفت و گۆو شه‌ن و كه‌وی زیاتر تیا بوو تا ئێستا ، لانی كه‌م ئه‌و سه‌رده‌مه رۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ كه زمانحاڵی فه‌ڕمی حزبه‌كه بوو ، لاپه‌ڕه‌یه‌كی ئازادی هه‌بوو بۆ قسه‌ی جیاواز ، ئێستا ئه‌و لاپه‌ڕه‌یه له هه‌ر كات زیاتر پێویسته بۆ ئه‌وه‌ی له سه‌ر ئه‌م بارو دۆخه‌ی ناوخۆی یه‌كێتی قسه‌ی تیا بكرێت ، جا یه‌كێتیه‌كان قسه بكه‌ن یان خه‌ڵكی نا یه‌كێتی ، من ده‌بینم ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی ئه‌و حزبه به هۆی به‌رته‌سكبوونه‌وه‌ی ئازادی و نه‌بوونی لاپه‌ڕه‌ی ئازاد سه‌رنج له سه‌ر دۆخی حزبه‌كه‌ی خۆی ده‌باته ده‌ره‌وه‌ی میدیای یه‌كێتی. ئه‌و بارو دۆخه ناوخۆییه‌ی یه‌كێتی جۆرێك له دوره په‌رێزی ، ترس و دڵه ڕاوكێ ، هه‌روه‌ها بێده‌نگی دروستكردووه، له كاتێكا ئێستا له هه‌ر كات زیاتر كاتی ئه‌وه‌یه له‌و باره‌یه‌وه قسه بكرێت ، چونكه قسه نه‌كردن له سه‌ر ئه‌م دۆخه ، واته نه‌دۆزینه‌وه‌ی چاره‌سه‌ر ، واته چوونه‌ده‌ره‌وه‌ی یه‌كێتی له بازنه‌كه ، ئه‌مه هه‌قیقه‌ته‌كه‌یه ، خه‌ڵكی تر چۆن خوێندنه‌وه بۆ ئه‌م دۆخه ده‌كه‌ن شتێكی تره ، ئێمه‌و مانان هیچ به‌رژه‌وه‌ندیه‌كمان له‌م قسانه‌دا ده‌ستناكه‌وێ ، به‌ڵام بابه‌ته‌كه بۆ ئێمه خه‌می ئازادی و خه‌می به ته‌واوه‌تی نه‌كوژانه‌وه‌ی روناكیه كزه‌كه‌یه ، چونكه بۆ ئێمه گرنگه راو سه‌رنجی خۆمان ئازادانه ده‌ربڕین و كه‌س رێگریمان لێنه‌كات ، ئێستا هیچ گره‌نتیه‌ك نه‌دراوه به خه‌ڵك ، ئه‌مه‌ش مه‌ترسیه‌كی گه‌وره‌یه .
یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان له هه‌شتی ته‌موزی ئه‌مساڵه‌وه تا ئێستا هیچ ئامارو توێژینه‌وه‌یه‌كی نیه كه بزانێ چی كردووه و چی ده‌كات ، ئه‌مه كێشه‌یه‌كی ئاوه‌زیه حزبێك ده‌ستبه‌رێت بۆ گه‌وره‌ترین بڤه‌ی سیاسی نێو خۆی ، به‌ڵام نه‌زانێ چی كردووه‌و ئه‌وه‌ش ناوبنات چاكسازی ، له‌وه‌ش خراپتر ئه‌وه‌یه یه‌كێتی نایه‌وێت قه‌باره یان نێوپێوی ئه‌و گۆڕانه ببینێت كه ده‌شێت سبه‌ینێ زیاتر درزو قاژه‌كانی ده‌ركه‌ون ، خۆ ئه‌گه‌ر یه‌كێكیش له ده‌ره‌وه‌ی خۆیان له ڕووی خه‌مخۆریه‌وه خوێدنه‌وه‌یه‌ك بۆ دۆخه‌كه‌و سبه‌ینێی دوای روداوه‌كان بكات ،ڕه‌نگه به‌رله‌وه‌ی وه‌ك ستایشێك سه‌یری كاره‌كه‌ی بكه‌ن بیر له‌وه بكه‌نه‌وه ئه‌مه له ئێستادا له به‌رژه‌وه‌ندی كێ و بۆ نووسراوه .
ئه‌م ده‌ستبردنه به‌و جۆره به ناوی چاره‌سه‌رو چاكسازیه‌وه جگه له‌وه‌ی یه‌كێتی ده‌كاته ده‌ره‌وه‌ی بازنه‌ی بوون و ئاماده‌ییه‌وه وه‌ك ئه‌وه‌ی لایه‌نه‌كانی تری عیراقی، ئه‌و رابردوه‌ی یه‌كێتیش ده‌سڕێته‌وه كه له زۆنه‌كه‌ی ئه‌ودا یه‌كه‌مین گۆڤاری ئازاد ” ئازادی ” و بوون و هتد و یه‌كه‌مین رۆژنامه‌ی ئازاد هاوڵاتی و دواتر ئاوێنه له دایك بوون ، هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه به ده‌ر له‌وه‌ی كه ئێمه له واری سیاسی و مامه‌ڵه‌ی سیاسی و هه‌تادوای چه‌ند سه‌رنج و تێبینیمان له سه‌ر ئه‌و حزبه هه‌یه ، ئه‌م ده‌سبردنه به‌م جۆره دوای ده‌یان كه‌ند و له‌ند و كه‌وتن و هه‌ستانه‌وه‌و بوونه ئه‌ندامی سۆسیال دیموكرات و هتد له ئاینده‌ی نزیكا جۆرێك له پاشه‌كشه‌ی گشتی دروستده‌كات ، ده‌شێت پێگه‌ی ئه‌ندامه‌تیشی له‌ق بكات ، قسه له سه‌ر چاره‌سه‌ری ئاوه‌زی و چاره‌سه‌ری نائاوه‌زیه ، یه‌كێتی لێره به دواوه‌ئه‌گه‌ر بیر له چاره‌سه‌ری لۆژیكیانه نه‌كاته‌وه له ڕووی شوناس و ئاماده‌یشه‌وه پاشه‌كشه ده‌كات ، ئه‌مه‌ش هه‌نگاوه دروسته‌كه نیه .
