ئەبوبەکر مەجید
لەدوای جەنگی جیھانی یەکەم و روخانی دەوڵەتی عوسمانیی، لەسەر دەستی مستەفا کمال ئەتاتورک، كۆماری نوێی توركیا لە ٢٩ـی تشرینی یەکەمی ١٩٢٣ دامەزار. لەسەر بنەمای نەتەوەگەریی و سڕینەوەی گەلانی ناو سنوری تورکیا، بەشێوەیەکی توندئاژۆ و دڵڕەقانە! کەوتنە پیلان دانان بۆ لەناو بردنی هەموو نەتەوە و ئەتنیكە جیاوازەكانی ناو توركیا و بە قوربانیی كردنیان بە نەتەوەی تورك، ئەو سیاسەتەیان کردە ئایدیۆلۆژیای فەرمیی دەوڵەتەکەیان و لە بواری پەروەردە و فەرھەنگی و کولتوورییەوە ئاوێتەیانکرد. هەرچەندە نەتەوەی كورد زۆر دژی ئەو سیاسەتە شۆڤێنییە وەستایەوە، دەستی بە تێكۆشان كرد، هەر لە شێخ سەعیدی پیرانەوە هەتا سەید ڕەزای دێرسیم كە كۆتا سەرهەڵدان بوو، دژی ئەو سیاسەتە رەگەزپەرستییە. ئەو قۆناغە لە ساڵی ۱۹۳۸ كۆتایی هات و ئیتر لەو كاتەوە هەتا سەرهەڵدانی پارتی كرێكارانی كوردستان (پ. ك. ك) كە لە ساڵی ۱۹۷۳ کە بەخەباتی ئایدیۆلۆژیی دەستی پێكرد هەتا ساڵی ۱۹۷۸، پاشان لە سەر ئەو زەمینە ئایدیۆلۆژییە شۆڕشگێڕییە، پارتی كرێكارانی كوردستان بە ڕابەرایەتیی بەڕێز عەبدوڵا ئۆجالان دامەزرا و دەستی بە تێكۆشان كرد. دوای ئەو قۆناغە، لە بێدەنگیی و کاریگەریی سیاسەتی پاکتاویی کولتووریی و فەرھەنگیی دامەزراندنی پارتی کرێکارنی کوردستان، وەک وەڵامدانەوەیەکی گەلی کورد لەدژی ئەو سیاسەتە قڕکارییە پەیامی خۆی ڕاگەیاند و بە دروشمی کوردستان داگیرکراوێکی کۆڵونیالیزمە، دەستی بە تێکۆشانێکی مێژوویی کرد، بە ئامانجی چارەسەری كێشەی نەتەوەیی كورد، ئەوەی ڕاگەیاند كە كوردستان پێویستە ئازاد بێت و گەلی كوردیش بە ناسنامەی خۆی بژی لەسەر خاكی كوردستان، بەڵام دەوڵەتی تورك ئەم بەرنامە و بانگەوازییەی پێ هەزم نەكرا، چونكە ئەو دەوڵەتە لەسەر بنەمای نكۆڵییكردنی نەتەوەكان بونیات نراوە، بۆیە وەڵامی دەوڵەتی تورك لەناو بردن بوو، هەر بە خەیاڵی ئەوەی ئەو بزوتنەوەیەش وەک ئەوانی دیکە لەماوەیەکی کورتدا لەناو دەبات، بەڵام لەم خۆێندنەوەیەدا بە هەڵەدا چووبوو، ئەم بزوتنەوە شۆڕشگێڕییە، لەسەر بنەمای ئایدۆلۆژییەكی تۆکمە و دور لە بەرژەوەندییخوازیی و چینەسەردەستەکان دامەزراوە و پشتی بەھێزی گەل بەستووە، بە زهنیەتێكی شۆڕشگێڕیی لەسەرپێی خۆی وەستاوە. یەكەم گورزی سەربازیی دەوڵەتی تورک، كۆدەتایەكی سەربازیی بوو كە لە ١٢ ئەیلولی ساڵی ۱۹۸٠ دا ئەنجام درا و حوکمی عورفیی باری نائاسایی راگەیەندرا و دەستی سەربازیی و ئەمنیی بەتەواوی ئاواڵاکرا، بۆ کوشتن و گرتنی ھێزە ئازادییخواز و چەپە شۆڕشگێڕەکان، ئەوەبوو لەو کاتەدا زۆربەی زۆری ئەندامان و دۆستانی پارتی کرێکاران، لە لایەن دەوڵەتی توركەوە دەستگیر كران و ڕاپێچی زیندانە دڕندەكان كران، بەڵام ئەوەی كە گرنگ بوو ئەم شۆڕشە وەک بورکانێک تەقیەوە! زیندانەکان بوونە ناوەندی بەرخۆدان و تێکۆشان، هەر لەناو زیندانەوە شۆڕشێكی تر لەناو ئەو شۆڕشەدا سەری هەڵدا، ئەویش بەرخۆدانی ١٤ تەمموز بوو کە بە ڕۆحی “بەرخۆدان ژیانە، تەسلیم بوون مردنە” مەزڵوم-ەکان و حەقییەکان پێشەنگایەتییان بۆ کرد، ئەو دەوڵەتە، ئەوکات سەرەڕای بەکارھێنانی ھەموو ئامرازەكانی توندوتیژیی و شۆڤێنیی! نەیتوانی ئەو ڕۆحی بەرخۆدانە بمرێنێت و خامۆشی بکات.
ئیتر ئەم بزوتنەوە شۆڕشگێڕییە، قۆناغ بە قۆناغ میكانیزمی پێویست و گونجاوی دەستنیشان دەكرد، ئەوەبوو لە ١٥ ئابی ۱۹۸٤ دەستی بە شەڕی گەریلایی كرد كە ئەمە مۆدێلێكی نوێ بوو لە مێژوی كورددا، تەنها بە هێزو توانیای خودیی (زاتی) توانی بەبێ پشیوانیی و هێزی دەرەكیی سوپایەکی گەریلایی مۆدێرن دروست بکات، دەوڵەتی تورک هەر سووربوو، لەسەر لە ناو بردن، چونكە ئەم دەوڵەتە تەنها ناسنامەی توركی دەناسی و ددانی بە بوونی ھیچ گەل و ناسنامەیەکی دیکەدا نەدەنا. دوای ئەوەی دەوڵەتی تورک، بێ ھیوابوو لەوەی ناتوانێت ئەو بزوتنەوەیە تێکبشکێنێت، بۆیە پەنای بۆ هاوكاریی خیانەتكارانی كورد برد، بە شێوەی هەڵمەتێكی چڕ و بەرفراوان، ئەم هەڵمەتە لە ساڵانی ١٩٩٢ و ۱۹۹۷ بە هاوكاری پارتی دیموکراتی کوردستانی عێراق – بارزانیی، سیخوڕ و بەكرێ گیراوی پارتی دیموکراتی کوردستانی عێراق بە ناوی ئۆپەراسیۆنی سەندەویچ بە پێشكەوتوتریین چەك و ژمارەیەكی زۆری سەرباز دەستیان بە هێرش كرد، بە ئامانجی كۆتایی هێنان بە گەریلاكانی (پ. ك. ك) پاش هەوڵێكی زۆر، هیچ ئەنجامێكی نەگرت لە زەرەر زیاتر كە ئەو كاتە گەریلاكانیش ئەزمونێكی وایان نەبوو، بەڵام توانیان بەو ئیرادە شۆڕشگێڕییە بەرخۆدان بكەن و سەركەوتن بە دەست بهێنن.
ئەوەی مەبەستمە لەم وتارەدا باسی بكەم و ئاماژەی پێ بكەم، ئەم لەشكركێشییە لەم قۆاغەدا بەناوی(چنگی قفڵ) دەستی پێكردووە، بە هاوكاریی هێڵی خیانەت بۆ داگیركردنی باشوری كوردستان، هەمان ئەجەنداو بانگەوازی ساڵی ۱۹۹۷، لە ئۆپەراسیۆنی سەندەویچ لەو ھێرشانەشدا، جگە لەوەی بە هەزاران جار چەكی قەدەغەكراوی كیمیاویی بەكار هێناوە و پشتیوانیی نێو دەوڵەتیی هەیە، ھێزی بەکرێگیراو ھاوکاریی دەکات، بەڵام ھێچی پێنەکراوە و بێ ئەنجام ماوەتەوە، خاڵێكی تر ئەگەر سوپای توركیا لەم ئۆپەراسیۆنەدا سەرکەوتوو بووایە، یەك سەرباز نەدەكوژرا نە بریندار دەبوو، جگە لەوە ئەگەر سوپای توركیا لە جێگەی گەریلا بوایە چی ڕووی ئەدا؟ ئایا بەرگەی چەند كاتژمێركیان دەگرت؟ بە دڵنییاوە ئەگەر لە شوێنی گەریلادا بونایە هاواریان ئەچووە ئاسمان، مەگەر تەنها بە تەسلیم بوون ڕزگاریان بوایە! ئەوە بۆ ماوەی مانگ و نیوێك دەبێت سەرەڕای ئەو ھەموو تانک و تۆپ و فڕۆکە و سەرباز و پشتیوانیی چەندین هێزی نێو دەوڵەتیی و هێزی خیانەتكاری ناوخۆ، ھێشتا نەیانتوانیوە بەھیچ بگەن، ھێرشی ئەم جارەیان ئامانجی لەناوبردن و داگیرکارییە بە ئامانجی لەناو بردنی گەلی كورد و سڕینەوەی ناسنامەكەیەتی، بۆ گەلی كوردیش شەڕێكی چارەنووسسازە، سەركەوتنی گەریلا هەستانەوەی ئیرادەی ئازادیی كوردە، لە بەرامبەر هەموو داگیركەران و دوژمنان، چونكە ئەم بزوتنەوەیە بە سیستمی دیموكراتیی بونیات نراوە و هەنگاو دەنێ سەرلە نوێ هەموو نرخ و بەهای جوانیی ژیان دەگەڕێتەوە، بۆ كۆمەڵگەی کورد و مرۆڤایەتیی، ئەرکێکی ئەخلاقیی و ویژدانییە پشتیوانیی لەو بەرخۆدانە مێژوویی و ئەفسانەییە بکرێت کە گەریلای سەردەم، لە شاخە سەرکەشەکانی گارە و مەتیانا و زاپ وتونێڵەکانی بەرخۆداندا، رۆژانە تۆماری دەکەن .